Առաջին սեռական հարաբերության անհաջող փորձը շատերի սեռական կյանքում տեղ գտած իրողություն է: Անհաջող փորձից հետո շատ տղաներ այլևս ի վիճակի չեն լինում լիարժեք սեռական գրգռման հասնել: Տագնապի զգացումը, որը նրանց անբաժան ուղեկիցն է կանանց հետ փոխհարաբերություններ կառուցելիս, այն աստիճանի ուժգնության կարող է հասնել, որ նրանք ի սպառ հրաժարվեն սեռական կյանքից, դառնան ներամփոփ, տրվեն վիրտուալ իրականության մեջ սեռային ինքնահաստատման փորձերին և այլ անհարմարողական վարք դրսևորեն: Սեռական թուլության այս խնդիրը կապված է սեռական ակտն իրականացնելու տագնապի հետ և սեքսոլոգիական պրակտիկայում հայտնի է «անհաջողության սպասման տագնապ» անունով:
Տագնապային խանգարումների վերաբերյալ ժամանակակից հոգեբուժության դիրքորոշումն այն է, որ այս խմբի խանգարումների հիմքում ընկած է գլխուղեղի նյարդային բջիջներում միջնորդանյութերի փոխանակման խանգարումը: Նշվում է, որ նյարդային որոշ մեդիատորներ ավելի ազդեցիկ են դառնում, քան մյուսները՝ ավելի շատ արտադրման կամ ապաարգելակող մեխանիզմներից ազատագրման հետևանքով: Արդյուքնում՝ այդ նյութերի ավելացած կամ պակասած ակտիվությունը բերում է տագնապի զգացողության կամ դեպրեսիայի առաջացման:
Այլ ուսումնասիրողներ, սակայն, նշում են, որ իրականությունը ճիշտ հակառակն է և ժամանակակից գիտնականները խառնել են պատճառը՝ հետևանքի հետ: Իրականում, սկզբում հայտնվում է տագնապի կամ ընկճվածության զգացողությունը, ապա նոր՝ գլխուղեղում փոփոխվում է քիմիական հավասարակշռությունը, որն արտացոլում է այդ հոգեվիճակների հայտնման փաստը: Ինչպես փափուկ հողի վրա վազող գիշատիչը թողնում է իր հետքերը, այդպես էլ ցանկացած հոգեվիճակ՝ տեղ գտնելով մեր ներաշխարհում, թողնում է իր նեյրոբիոքիմիական հետքը: Հողի վրա թողած հետքի ուսումնասիրմամբ կարելի է կռահել, թե ինչ կենդանի է անցել քիչ առաջ, ուրեմն գլխուղեղի քիմիական նյութերի ուսումնասիրությունը պետք է հիմնվի այս ելակետային հայեցակարգի վրա:
[show_more more=»Կարդալ ավելին» less=»Փակել» align=»right»]
Ամենևին չթերագնահատելով նեյրոգիտության ժամանակակից նվաճումները, կուզենայի պարզապես հայտնել իմ դիրքորոշումն այս հարցի վերաբերյալ: Ես հակված չեմ մտածելու, որ տագնապային խանգարումներն աներկբաորեն պահանջում են հոգեմետ դեղորայքի նշանակում, առանց որի դրանցից ազատվել իբր հնարավոր չէ: Իմ մասնագիտական փորձից կարող եմ վկայել, որ տագնապային և դեպրեսիվ խանգարումների շատ դեպքեր բուժվել են առանց դեղորայքի, միայն զրուցելով: Աշխատելով այցելուների մտային պատկերների հետ ինձ հաջողվել է փոխել նրանց «մտային լանդշաֆտը», արդյունքում՝ առանց նույնիսկ մեկ կոճակ ընդունելու, մենք կարողացել ենք հաղթահարել ինչպես տագնապը և դեպրեսիան, այնպես էլ՝ այդ հոգեվիճակներով պայմանավորված սեռական դիսֆունկցիաները՝ սեռական թուլությունը, վագինիզմը, վաղաժամ սերմնաժայթքումը:
Մտային պատկերները մեր գլխում հայտնվում են մեր փորձից: Այդ փորձի հիման վրա մենք ընկալում ենք իրականությունը և հավատում այդ ընկալմանը: Եթե կյանքում մի անգամ ինչ-որ բան ձեռնարկելիս դա ինձ չի հաջողվել ու արդյունքում եկել եմ ընդհանրացնող եզրահանգման՝ «ուրեմն ես անհաջողակ եմ», ապա դժվար թե ապագայում՝ որևէ պատասխանատու նախաձեռնություն ստանձնելիս, հաջողվի խուսափել տագնապի հզոր ալիքից, իմ քայլերը կլինեն անվստահ ու հնարավոր է հենց այդ անվստահության պատճառով տապալեմ գործը՝ ինչն իր հերթին կամրապնդի համոզումս այն մասին, որ ձախողակ եմ: Այսպիսով, անցյալում ընդամենը մեկ անգամ տեղ գտած անհաջող փորձառությունն իմ մեջ ուրվագծում է ապագա կերտելու ներուժ ունեցող «ձախողակի պատկերը», իմ մեջ արմատավորվում է անձիս մասին սխալ համոզմունք, որը դառնում է անկախություն և ինքնավարություն ունեցող ենթագիտակցական կանոն:
Ընդհանուր առմամբ մեր ենթագիտակցականն իր մեջ է հավաքում մեր բոլոր փորձառությունների սուբյեկտիվ դասերը ու դրանց հիման վրա մշակում գործող օրենքներ ու կանոններ: Մի շարք գործողություններ ավտոմեքենա վարելիս մենք անում են ավտոմատ կերպով, նույնպես էլ կյանքում տարբեր քայլեր ձեռնարկելիս ավտոմատ գործի են դրվում ենթագիտակցական այդ կանոնները: Եթե այդ կանոնի համաձայն բոլորը քայլերը պիտի տապալվեն, ուրեմն դրանք կտապալվեն: Ահա թե ինչու տագնապի մշտական զգացողությունը նման կանոններով աշխատող ենթագիտակցության տիրապետման տակ գտնվող կամ անինքնագիտակից անձանց անբաժան ընկերն է դառնում:
Ինքնավարություն ունեցող ենթագիտակցությունն՝ իր մեջ ամփոփված ողջ բովանդակությամբ, մեր կամքից անկախ ազդում է մեր կյանքի վրա, ինքնուրույն գործունեություններ ծավալում, հավատացնելով թե այդ մենք ենք այդպես մտածում, մինչդեռ իրականում հեղինակն ինքն է: Տագնապը, որը մենք ընկալում ենք իբրև զգացողություն, իրականում չգիտակցված միտք է: Ստորև թվարկում եմ մի շարք այդպիսի տագնապահարույց մտքեր՝ «նույն բանը կկրկնվի հաջորդ անգամ», «ոչ ոք չի ցանկանա ինտիմ կապ հաստատել իմ հետ», «նա չի համաձայնի ամուսնանալ», «ինձ միշտ պատահում են անբարո աղջիկներ», «ես երբեք չեմ գտնի նորմալ աղջիկ», «բոլոր աղջիկները նույնն են», «իմ կատարած սխալը երբեք չի ներվի», «ես երբեք չեմ գտնի ինձ համապատասխան զույգ», «նա ինձ կթողնի», «նրան դուր չի գա իմ մարմինը/առնանդամը», «ինձ էլ ոչ ոք չի սիրի», «ես ցանկալի չեմ», «ես պետք է ավելի երկար ձգեմ ակտի տևողությունը», «ես պետք է նրան օրգազմի հասցնեմ», «իմ ամբողջ կյանքը կախված է նրա համաձայնությունից» և այլն:
Վերադառնալով առաջին անհաջող սեռական հարաբերությանը, նշեմ, որ դրա հետևանքով ձեռք բերված տագնապի զգացումը պայմանավորված է իրականությունը ընդհանրացնելու կամ ողբերգականացնելու հակումներով և այն հուսահատեցնող մտքերով, որոնք կապված են ձախողակի պատկերի հետ: Եվ եթե տագնապի զգացումը հանելու համար բժիշկը ձեզ կարող է որոշ նշանակում անել, ապա միտքը, որը ընկած է դրա հիմքում, դեղերի ազդեցությամբ չի փոխվում և պահանջում է ինքնաճանաչողական ու օբյեկտիվ ինքնավերլուծական աշխատանք՝ ուղղված ենթագիտակցական կանոնների գիտակցմանը և դրանց առողջ բարեփոխմանը:
[/show_more]
